Kradzież tożsamości w internecie – czym jest i jak się przed nią bronić?

Dzięki rozwojowi technologii, a co za tym idzie internetu, w ciągu ostatnich dwóch dekad, coraz bardziej popularne stały się przestępstwa w sieci. Kradzież tożsamości zalicza się do jednego z nich i może być przeprowadzona na wiele sposobów. Począwszy od ataków hakerskich w celu pozyskania danych z kart bankowych, po podszywanie się pod kogoś na portalach randkowych. Kradzież czyjejś tożsamości i podszycie się pod kogoś pozwala na dalsze popełnienie innego, zazwyczaj większego przestępstwa jak np. zaciągnięcie pożyczki na daną osobę, upokorzenia w Internecie. Jak uchronić przed kradzieżą tożsamości siebie i swoich bliskich? Co zrobić w przypadku, gdy nasze dane zostaną skradzione? Przedstawimy wam dziś ten problem i pokażemy rozwiązania.

Czym jest kradzież tożsamości w internecie? 

 Kradzież tożsamości oznacza bezprawne wejście w posiadanie oraz wykorzystywanie danych osobowych tj. imię i nazwisko, adres, pesel, data urodzenia, numer karty bankowej lub kredytowej, ale także zdjęć i używanie ich w celu podszycia się pod daną osobę. To popularny sposób na wyłudzenie od kogoś informacji albo np. zwabienie kogoś na spotkanie w niecnych celach. Każdy, kto udostępnia w Internecie swoje zdjęcia, tym bardziej posiadając profil publiczny, musi liczyć się z tym, że jest na to narażony.  

Jak dochodzi do kradzieży tożsamości w sieci? 

Jak pisaliśmy wcześniej, każdy, kto udostępnia swój wizerunek w sieci, musi wiązać się z konsekwencjami, że ktoś może go użyć przeciwko niemu. Inaczej jest w przypadku, gdy skradzione zostają dane osobiste oraz bankowe, ponieważ z reguły nikt nie wstawia do sieci zdjęć swojej karty płatniczej lub dowodu osobistego. Tutaj hakerzy mają pole do popisu w wymyślaniu coraz to nowszych metod wyłudzenia lub kradzieży danych. Zdarza się, że tego typu zawłaszczenia danych dzieją się za pomocą maili, wiadomości SMS oraz wiadomości wysyłanych za pośrednictwem mediów społecznościowych. Pochodzą one rzekomo z banku, organizacji rządowej, fundacji wspierającej szczytny cel lub naszej sieci komórkowej. Taka operacja nazywa się „phishing”. W wyniku takiej operacji możesz stracić dostęp do swojego konta mailowego, swoje dane osobiste oraz bankowe i środki zgromadzone na swoim koncie. Nazwa odnosi się do angielskiego słowa fishing, czyli łowienia ryb, na takiej właśnie zasadzie działają tego typu oszuści, którzy mają nadzieję, że złapią na wędkę naiwną osobę. W wiadomości można znaleźć link do strony www łudząco podobnej do tej autentycznej. W ten sposób oszuści otrzymują od swojej ofiary dane, które sama im podała, bo myśli, że po prostu loguje się do własnego banku, lub na swoje inne konto. Powszechna jest także metoda na podsyłanie w załączniku podejrzanego pliku, który po ściągnięciu instaluje specjalne oprogramowanie na naszym urządzeniu, które samo dostarcza oszustom potrzebnych im informacji na nasz temat. Takie dane mogą być następnie użyte do zaciągnięcia na nasze nazwisko kredytu (również leasingowego), tzw. chwilówki lub posłużyć jako środki na zakup drogich zakupów. Osoby oszukane często dowiadują się o fakcie zazwyczaj dopiero w momencie, w którym otrzymują wezwanie do zapłaty.

Co robić w przypadku kradzieży tożsamości? 

Zazwyczaj osoba oszukana dowiaduje się o tym, dopiero gdy dostanie wyciąg ze swojego konta bankowego lub wezwanie do zapłaty od komornika. Im szybciej ktoś zauważy, że coś jest nie tak z jego finansami, tym lepiej. W przypadku kradzieży tożsamości bardzo istotna jest niezwłoczna reakcja, która pomoże zapobiec dalszym próbom przywłaszczenia sobie czyiś pieniędzy. Jeżeli dojdzie do kradzieży tożsamości, warto zgłosić to odpowiednim organom ścigania oraz do banku w celu odzyskania swoich środków. Nie jest to jednak takie łatwe, jak się wydaje, większość operacji wyłudzeń jest skonstruowana tak, żeby pozostawić po sobie najmniej śladów. Dodatkowo trudno jest przekonać bank, że doszło do przestępstwa, trzeba mieć na to naprawdę solidne dowody. Jeśli tak się stanie, prawdopodobnie osoba poszkodowana szybko odzyska swoje środki, jeśli zaś nie znajdzie się odpowiedniej ilości potwierdzeń na to, że zostało popełnione oszustwo, sprawa może ciągnąć się nawet latami, a oszukany straci zdolność kredytową i będzie musiał na własną rękę oddawać skradzione sobie pieniądze. 

Jak uchronić się przed kradzieżą danych osobowych w internecie? 

  • Jeśli chcemy zabezpieczyć się przed utratą naszych danych osobowych, przede wszystkim musimy uważać na podejrzane wiadomości, które dostajemy i weryfikować je przed kliknięciem czegokolwiek co wzbudza nasze podejrzenia.
  • Oczywiście nie należy też podawać jakichkolwiek swoich danych w miejscach, gdzie nie jest to konieczne.
  • Warto dbać o zasady bezpiecznego korzystania z internetu, używać programów antywirusowych, które w porę wykryją zagrażające nam pliki i uchronią nas i nasz komputer przed nimi.
  • Żeby mieć pewność w sprawie naszych finansów, należy systematycznie monitorować swoje konto i ustalić limit dzienny oraz powiadomienia odnośnie wszelkich transakcji. Po skorzystaniu ze swojej aplikacji bankowej zawsze należy się wylogować.
  • Nie powinno się również dodawać zbyt dużej liczby zdjęć na nasze social media oraz ustawić sobie profil prywatny na Instagramie, który mogą obserwować jedynie osoby, które znamy i którym ufamy. Na Facebooku natomiast można dostosować swoje preferencje w ustawieniach prywatności.
  • Ponadto, należy robić zakupy jedynie z pewnych sklepów – tych, które są sprawdzone.
  • Używaj kilku haseł do swoich profili i zmieniaj je co jakiś czas. W żadnym wypadku nie korzystaj z jednego hasła do wszystkich swoich kont. Tyczy się to również automatycznego zapisywania haseł, lepiej robić to manualnie za każdym razem.
  • Zachowaj czujność podczas wyjątkowo korzystnych ofert na stronach, o których wcześniej nie słyszałeś. Dezinformacja to jedna z metod która pomaga w wyłudzeniu danych. Nikt nie będzie sprzedawał najnowszego iPhone za 500PLN.
  • Gdy znajdziesz stronę bez adresu „https://” (czyli np. http://), pod żadnym pozorem nie zostawiaj tam swoich danych. Jeżeli strona nie posiada ww. oznaczenia, znaczy to, że nie ma także certyfikatu SSL, który jest gwarancją odpowiedniego zabezpieczenia danych użytkownika na stronie.

Karalność kradzieży tożsamości 

 Jeśli ktoś dokonał kradzieży danych osobowych nieumyślnie lub bez chęci wyrządzenia komuś krzywdy nie podlega karze. Natomiast jeśli ktoś wykradł np. nasze dane osobowe w celu zaszkodzenia nam lub oczernieniu nas w internecie możemy ubiegać się o wyciągnięcie konsekwencji wobec takiej osoby na podstawie poniesionych strat moralnych. Jeżeli jednak ofiara poniosła jakiekolwiek straty finansowe, wtedy kara jest zdecydowanie wyższa i w zależności od rangi popełnionego przestępstwa może wynosić nawet do 12 lat pozbawienia wolności.